celikci
New member
Araştırmalar gösteriyor ki gelişmiş ülkelerde her iki bireyden biri hayatı boyunca kansere yakalanacak ve bunların dörtte biri bu hastalıktan kaybedilecek. Son 30 yılda kanserden vefatlar kalp hastalıklarından ölümlerin önüne geçmiştir.
Tıptaki gelişmeler biroldukca kanserde ömür müddetlerini uzatmış, birtakım kanserlerin büsbütün tedavi edilmesini mümkün kılmıştır. Fakat sırf tedavi ile yetinmek akılcı olmadığı üzere kâfi de değil. Kanserle uğraşta gayemiz birçok hastalıkta olduğu üzere kollayıcı tıbba başvurmak, kanserin ortaya çıkışını önlemek olmalı. Burada akla şöyleki bir niyet gelebilir: “Kanser genetik bir hastalık. Bundan nasıl korunulabilir? Bu mümkün müdür? Evet mümkündür. Tecrübeler göstermektedir ki ömür biçimimiz bugünkünden farklı olsaydı, kanserden vefatlar üçte iki oranında az olurdu.
Kanser sanıldığı üzere tek bir hastalık değildir. Bir hastalıklar kümesidir. Organizmada ne kadar çoğalabilen hücre var ise o kadar da kanser vardır. Yetişkindeki kanserlerin fakat yüzde 5-10’u kalıtsaldır. Bu, şu demektir:
İnsanın diğer hiç bir tesir olmadan kansere niye olabilecek genetik bir bozuklukla doğma mümkünlüğü fazlaca düşüktür, lakin bireyi kansere eğilimli kılan kimi genetik değişimler doğuştan itibaren olabilir. Bu eğilime sahip olan bireylerin kesinlikle kanser olacağı üzere bir kural yoktur. Genetik eğilimler vakit içerisinde çevresel etkenlerle birleşerek kanser oluşumuna niye olur. Kanser, yüzde 80-90 oranında çevresel etkenlerle ortaya çıkan bir hastalıktır. Tahminen de hiç bir vakit kanser olmayacak bir kişi daima berbat çevresel tesirlere maruz kalırsa bu hastalığa yakalanabilir.
Kanser tek bir hastalık olmadığı için buna niye olan çevresel etkenler de hayli farklıdır. Kansere en çok niye olduğu bilinen husus, tütün ve sigaradır. Kanser ölümlerinin yüzde 30’u tütüne bağlıdır. Burada şöyleki bir soru akla gelebilir: niye her sigara içen kişi kansere yakalanmıyor; hatta birtakım fazlaca sigara içen bireyler kanser olmadığı biçimde az içen şahıslar kansere yakalanabiliyor? Bunun niçinlerinden biri, kimi insanlarda sigaranın kanser yapan tesirlerini ortaya çıkaran proteinin daha etkin olmasıdır. Bu bireylerin akciğer kanseri olma mümkünlüğü daha yüksektir. Bu da doğuştan gelen bir özellik. ötürüsıyla anne ve babasında akciğer kanseri olan bireylerin daha dikkatli olması gerekir. Sigara sadece akciğer kanseri değil, baş, boyun, yemek borusu, mide, measane ve pankreas üzere biroldukca organdaki kanser riskini de artırmaktadır. Sigaranın bırakılması ile risk süratle azaltmaktadır. Bu niçinle zararın neresinden dönülürse kârdır diyerek hangi yaş ve durumda olunursa olunsun sigara bırakılmalıdır. Tüm toplumlarda o denli bir küme vardır ki hangi tedbiri alırsanız alın sigara bağımlılığından kurtulamamakta. Bu bireylere sigara içmektense nikotin içeren sakız çiğnemelerini önermek daha uygun olur.
Ölümler yüzde 35 azalabilir.
Kuzey Avrupa ülkeleri sigarayla çaba ile akciğer kanserinden mevt riskini azaltmışlardır. Türkiye’de ise ölümlerin en çok olduğu kanser akciğer kanseridir ve bunun en kıymetli sebebi ise emsalsiz sigaradır. Gelişmiş ülkelerde halkın bilinçlenmesinden dolayı milletlerarası sigara kartelleri pazar alanlarını bizim üzere ülkelere çevirmişlerdir. Bu oyuna gelinmemelidir. Kansere niye olan bir öteki değerli faktör makus beslenmedir. Hakikat beslenme ile çevresel etkenlere bağlı kanser ölümlerinin yüzde 35’ini ortadan kaldırmak mümkün. Bunu sağlamak için fazlaca komplike yollara başvurmaya gerek yokken, katılığı ispat edilmemiş bilgilerle insanların başı karıştırılmaktadır.
Tek unsurla tedavi olmaz.
Beslenme ve diyetle ilgili olarak çabucak her gün gazetelerde haber ve yorumlar okuyorsunuzdur. Hastalıklarda ilaç yerine doğal unsurların kullanılması beşerde sağlıklı olduğu izlenimi uyandırabilir, ona moral verebilir. Yiyecekler üzere istisnasız her insanın her vakit alaka ortasında olduğu, tüketilmesinin beşere hayat ve memnunluk verdiği bu hususlara ilgiyi anlamak mümkün. Lakin bunlarla ilgili bilgiler sunulurken gerçekler, tiraj ya da reyting uğruna feda edilmekte, yanlış bilgiler verilmekte, araştırma sonuçları yeni bir keşif yapılmış üzere lanse edilmektedir.
Kanser üzere heterojen bir hastalık kümesini tek bir husus ile tedavi etmek mümkün değilken, kanserin mucize bir ilaçla tedavisi bulunmuş üzere bir izlenim verilmektedir.
Tıpta, bilhassa onkolojide birfazlaca mevzuda olduğu üzere doğal hususlarla ilgili o kadar fazlaca çalışma yapılmakta ki birçok vakit birbiriyle çelişkili sonuçlara rastlamak bile mümkün. Bu farklılıkta, çalışmanın hakikat yapılıp yapılmadığı, çalışmaya katılan deneklerin farklılığı kadar sonuçların nasıl yorumlandığı da değerlidir. Tüm araştırmalar yanlışsız olsaydı sonuçlar daima tıpkı olurdu. ötürüsıyla yayımlanan bir çalışmanın bir ucundan tutup falan meyvenin kanseri önlediği, filan bitkinin kanseri tedavi ettiği haberlerine fazla prestij etmemek gerekir.
Doğru beslenme konusunda yol göstericimiz, bilimsel platformlarda kendini kabul ettirmiş memleketler arası kanser kuruluşları olmalıdır. Onların önerdiği ise epey sıradantir: Hayvansal yağlardan ve proteinlerden kaçınmak, günde beş porsiyon zerzevat ve meyva tüketmek, sırf bir besinle değil de farklı çeşitten yiyecekler ile beslenmektir. Bu bahiste en yanlışsız yaklaşım, kanseri önlediği tez edilen bir tıp yiyeceğe takılıp kalmamak, değişik tipten zerzevat ve meyveyi tüketmektir. Kendimizi bildik bileli daima söylenen, atalarımızın tecrübeleriyle yıllar ortasında oluşan her şeyden yemeli lakin sonucunca yemeli düsturunun, bugün farklı bir üslupla da olsa memleketler arası bilimsel kuruluşların genel prensipleri ortasında yer alması çok enteresan olsa gerek.
A, C, E vitaminleri ile selenyum üzere antioksidanların kanserden muhafazayı sağladığına dair biroldukça çalışma olmakla birlikte bunun aksi görüşte bulgular da olduğu için saygın kanser kuruluşları bunları insanlara önermemektedirler. Diyet ve beslenmeden bağımsız olarak şişmanlığın kendisi de kanser için risk oluşturmakta. Bilhassa kalınbağırsak, göğüs ve rahim kanserinin şişmanlıkla ilgisi var. Ülkü beden kitlesi, kilogram cinsinden tartının metre olarak boyun karesine bölünmesiyle bulunur. Bu oran 18 ile 25 içinde olmalıdır. Fizikî aktivite, şişmanlığı önlemesinin yanı sıra ondan bağımsız olarak kanseri önleyen bir öbür faktör. Ne kadar epeyce aktivite yapılırsa risk o kadar azalmakta. En azından haftada üç gün otuzar dakika yürüyüş yapmak uygun bir davranış olur.
Alkol hakkında yanlış bilgiler.
Alkol, sigara kadar olmasa da kanser oluşumunda risk faktörüdür. Ağız, yemek borusu, karaciğer, kalınbağırsak üzere organların kanserlerine niye olabilir. Bilhassa göğüs kanserinde içilen ölçü ile risk içinde paralellik bulunmuştur. Yani ölçü ne kadar artırılırsa risk de o kadar artar. Son senelerda kırmızı şarabın antioksidan unsurlar içerdiği, bu niçinle kansere karşı kollayıcı olduğuna dair yazılar çıkmaktadır. Unutulmaması gerekir ki her ne kadar kırmızı şarapta birtakım antioksidan unsurlar var ise da alkolün kendisi en değerli oksidan unsurdur ve şarapta bu oran yüzde 12’dir. ötürüsıyla şarabın kanserden koruduğuna dair bilgiler yanlıştır. Kanser ile alkol içinde bu biçimde bir bağ varken alkol ile kalp hastalıklarından vefat içindeki alaka daha farklıdır. Saygın tıp mecmualarında yayımlanan araştırmalara bakılırsa bayanlarda günde bir içimlik (10 gram alkol, yani bir kadeh şarap, bir küçük kutu bira ya da bir tek rakı, viski), erkeklerde iki içimlik alkol, kalp hastalıklarından vefat riskini azaltmaktadır. İnsan sıhhati bütün olarak düşünüldüğünden memleketler arası kanser kuruluşlarının önerisi ‘Alkol kullanmıyorsanız kullanmamaya devam ediniz, kullanıyorsanız ölçüsü azaltınız’ halindedir. Alkoldeki yaklaşım sigaradaki kadar rijid değildir.
Güneş de tehlikeli.
Kanserdeki başka risk faktörleri içinde güneş ışınları ve ışınım gelir. Bilhassa açık ciltli bireylerin güneş ışınlarından daha epeyce etkilendiği ve cilt kanserlerine yakalandığı bilinmektedir. Yazın uzun mühlet güneşlenmek, riski artıran bir faktördür. Esirgeyici güneş kremleri yararlı, fakat yapılan çalışmalar bunu kullanan kimselerin daha uzun müddet güneşlendiğini ve riske maruz kaldığını göstermiştir. Dikkatli olmak gerekir. Yapay bronzlaştırıcı solaryumlar da tıpkı sistemle çalıştığından önerilmez. Nükleer atıklar üzere iyonize edici ışınımun kansere niye olduğunu herkes bilmektedir. Yüksek tansiyonlu elektrik sınırları, cep telefonları üzere iyonize edici olmayan ışınımun kanser riski oluşturup oluşturmadığı ise tartışmalı. Yapılan bir çalışmada trafo üzere yüksek elektrik çizgisi yakınında yaşayan çocuklarda kan kanseri riski iki kat artmıştır. Bu oranda bir elektriksel akım ölçüsü yaşadığımız yerlerde pek görülen bir durum olmadığından huzursuz olmaya gerek yok. Cep telefonları ile şu ana kadar yapılan çalışmalar bunun kanseri artırdığına dair bir bilgi sunmamıştır. Lakin bunların beşerler tarafınca kullanımları yeni. Sonuçlar ileride ne gösterir nazaranceğiz. Görüldüğü üzere kanserden korunmak için tek tek şahıslar kadar toplum olarak da yanlışsız davranış biçimleri geliştirmeye gerek var. Bunu sağlamak kolay değil. Evvel inanmalı, daha sonra gerçek ömür siyasetleri oluşturmalıyız.
Tıptaki gelişmeler biroldukca kanserde ömür müddetlerini uzatmış, birtakım kanserlerin büsbütün tedavi edilmesini mümkün kılmıştır. Fakat sırf tedavi ile yetinmek akılcı olmadığı üzere kâfi de değil. Kanserle uğraşta gayemiz birçok hastalıkta olduğu üzere kollayıcı tıbba başvurmak, kanserin ortaya çıkışını önlemek olmalı. Burada akla şöyleki bir niyet gelebilir: “Kanser genetik bir hastalık. Bundan nasıl korunulabilir? Bu mümkün müdür? Evet mümkündür. Tecrübeler göstermektedir ki ömür biçimimiz bugünkünden farklı olsaydı, kanserden vefatlar üçte iki oranında az olurdu.
Kanser sanıldığı üzere tek bir hastalık değildir. Bir hastalıklar kümesidir. Organizmada ne kadar çoğalabilen hücre var ise o kadar da kanser vardır. Yetişkindeki kanserlerin fakat yüzde 5-10’u kalıtsaldır. Bu, şu demektir:
İnsanın diğer hiç bir tesir olmadan kansere niye olabilecek genetik bir bozuklukla doğma mümkünlüğü fazlaca düşüktür, lakin bireyi kansere eğilimli kılan kimi genetik değişimler doğuştan itibaren olabilir. Bu eğilime sahip olan bireylerin kesinlikle kanser olacağı üzere bir kural yoktur. Genetik eğilimler vakit içerisinde çevresel etkenlerle birleşerek kanser oluşumuna niye olur. Kanser, yüzde 80-90 oranında çevresel etkenlerle ortaya çıkan bir hastalıktır. Tahminen de hiç bir vakit kanser olmayacak bir kişi daima berbat çevresel tesirlere maruz kalırsa bu hastalığa yakalanabilir.
Kanser tek bir hastalık olmadığı için buna niye olan çevresel etkenler de hayli farklıdır. Kansere en çok niye olduğu bilinen husus, tütün ve sigaradır. Kanser ölümlerinin yüzde 30’u tütüne bağlıdır. Burada şöyleki bir soru akla gelebilir: niye her sigara içen kişi kansere yakalanmıyor; hatta birtakım fazlaca sigara içen bireyler kanser olmadığı biçimde az içen şahıslar kansere yakalanabiliyor? Bunun niçinlerinden biri, kimi insanlarda sigaranın kanser yapan tesirlerini ortaya çıkaran proteinin daha etkin olmasıdır. Bu bireylerin akciğer kanseri olma mümkünlüğü daha yüksektir. Bu da doğuştan gelen bir özellik. ötürüsıyla anne ve babasında akciğer kanseri olan bireylerin daha dikkatli olması gerekir. Sigara sadece akciğer kanseri değil, baş, boyun, yemek borusu, mide, measane ve pankreas üzere biroldukca organdaki kanser riskini de artırmaktadır. Sigaranın bırakılması ile risk süratle azaltmaktadır. Bu niçinle zararın neresinden dönülürse kârdır diyerek hangi yaş ve durumda olunursa olunsun sigara bırakılmalıdır. Tüm toplumlarda o denli bir küme vardır ki hangi tedbiri alırsanız alın sigara bağımlılığından kurtulamamakta. Bu bireylere sigara içmektense nikotin içeren sakız çiğnemelerini önermek daha uygun olur.
Ölümler yüzde 35 azalabilir.
Kuzey Avrupa ülkeleri sigarayla çaba ile akciğer kanserinden mevt riskini azaltmışlardır. Türkiye’de ise ölümlerin en çok olduğu kanser akciğer kanseridir ve bunun en kıymetli sebebi ise emsalsiz sigaradır. Gelişmiş ülkelerde halkın bilinçlenmesinden dolayı milletlerarası sigara kartelleri pazar alanlarını bizim üzere ülkelere çevirmişlerdir. Bu oyuna gelinmemelidir. Kansere niye olan bir öteki değerli faktör makus beslenmedir. Hakikat beslenme ile çevresel etkenlere bağlı kanser ölümlerinin yüzde 35’ini ortadan kaldırmak mümkün. Bunu sağlamak için fazlaca komplike yollara başvurmaya gerek yokken, katılığı ispat edilmemiş bilgilerle insanların başı karıştırılmaktadır.
Tek unsurla tedavi olmaz.
Beslenme ve diyetle ilgili olarak çabucak her gün gazetelerde haber ve yorumlar okuyorsunuzdur. Hastalıklarda ilaç yerine doğal unsurların kullanılması beşerde sağlıklı olduğu izlenimi uyandırabilir, ona moral verebilir. Yiyecekler üzere istisnasız her insanın her vakit alaka ortasında olduğu, tüketilmesinin beşere hayat ve memnunluk verdiği bu hususlara ilgiyi anlamak mümkün. Lakin bunlarla ilgili bilgiler sunulurken gerçekler, tiraj ya da reyting uğruna feda edilmekte, yanlış bilgiler verilmekte, araştırma sonuçları yeni bir keşif yapılmış üzere lanse edilmektedir.
Kanser üzere heterojen bir hastalık kümesini tek bir husus ile tedavi etmek mümkün değilken, kanserin mucize bir ilaçla tedavisi bulunmuş üzere bir izlenim verilmektedir.
Tıpta, bilhassa onkolojide birfazlaca mevzuda olduğu üzere doğal hususlarla ilgili o kadar fazlaca çalışma yapılmakta ki birçok vakit birbiriyle çelişkili sonuçlara rastlamak bile mümkün. Bu farklılıkta, çalışmanın hakikat yapılıp yapılmadığı, çalışmaya katılan deneklerin farklılığı kadar sonuçların nasıl yorumlandığı da değerlidir. Tüm araştırmalar yanlışsız olsaydı sonuçlar daima tıpkı olurdu. ötürüsıyla yayımlanan bir çalışmanın bir ucundan tutup falan meyvenin kanseri önlediği, filan bitkinin kanseri tedavi ettiği haberlerine fazla prestij etmemek gerekir.
Doğru beslenme konusunda yol göstericimiz, bilimsel platformlarda kendini kabul ettirmiş memleketler arası kanser kuruluşları olmalıdır. Onların önerdiği ise epey sıradantir: Hayvansal yağlardan ve proteinlerden kaçınmak, günde beş porsiyon zerzevat ve meyva tüketmek, sırf bir besinle değil de farklı çeşitten yiyecekler ile beslenmektir. Bu bahiste en yanlışsız yaklaşım, kanseri önlediği tez edilen bir tıp yiyeceğe takılıp kalmamak, değişik tipten zerzevat ve meyveyi tüketmektir. Kendimizi bildik bileli daima söylenen, atalarımızın tecrübeleriyle yıllar ortasında oluşan her şeyden yemeli lakin sonucunca yemeli düsturunun, bugün farklı bir üslupla da olsa memleketler arası bilimsel kuruluşların genel prensipleri ortasında yer alması çok enteresan olsa gerek.
A, C, E vitaminleri ile selenyum üzere antioksidanların kanserden muhafazayı sağladığına dair biroldukça çalışma olmakla birlikte bunun aksi görüşte bulgular da olduğu için saygın kanser kuruluşları bunları insanlara önermemektedirler. Diyet ve beslenmeden bağımsız olarak şişmanlığın kendisi de kanser için risk oluşturmakta. Bilhassa kalınbağırsak, göğüs ve rahim kanserinin şişmanlıkla ilgisi var. Ülkü beden kitlesi, kilogram cinsinden tartının metre olarak boyun karesine bölünmesiyle bulunur. Bu oran 18 ile 25 içinde olmalıdır. Fizikî aktivite, şişmanlığı önlemesinin yanı sıra ondan bağımsız olarak kanseri önleyen bir öbür faktör. Ne kadar epeyce aktivite yapılırsa risk o kadar azalmakta. En azından haftada üç gün otuzar dakika yürüyüş yapmak uygun bir davranış olur.
Alkol hakkında yanlış bilgiler.
Alkol, sigara kadar olmasa da kanser oluşumunda risk faktörüdür. Ağız, yemek borusu, karaciğer, kalınbağırsak üzere organların kanserlerine niye olabilir. Bilhassa göğüs kanserinde içilen ölçü ile risk içinde paralellik bulunmuştur. Yani ölçü ne kadar artırılırsa risk de o kadar artar. Son senelerda kırmızı şarabın antioksidan unsurlar içerdiği, bu niçinle kansere karşı kollayıcı olduğuna dair yazılar çıkmaktadır. Unutulmaması gerekir ki her ne kadar kırmızı şarapta birtakım antioksidan unsurlar var ise da alkolün kendisi en değerli oksidan unsurdur ve şarapta bu oran yüzde 12’dir. ötürüsıyla şarabın kanserden koruduğuna dair bilgiler yanlıştır. Kanser ile alkol içinde bu biçimde bir bağ varken alkol ile kalp hastalıklarından vefat içindeki alaka daha farklıdır. Saygın tıp mecmualarında yayımlanan araştırmalara bakılırsa bayanlarda günde bir içimlik (10 gram alkol, yani bir kadeh şarap, bir küçük kutu bira ya da bir tek rakı, viski), erkeklerde iki içimlik alkol, kalp hastalıklarından vefat riskini azaltmaktadır. İnsan sıhhati bütün olarak düşünüldüğünden memleketler arası kanser kuruluşlarının önerisi ‘Alkol kullanmıyorsanız kullanmamaya devam ediniz, kullanıyorsanız ölçüsü azaltınız’ halindedir. Alkoldeki yaklaşım sigaradaki kadar rijid değildir.
Güneş de tehlikeli.
Kanserdeki başka risk faktörleri içinde güneş ışınları ve ışınım gelir. Bilhassa açık ciltli bireylerin güneş ışınlarından daha epeyce etkilendiği ve cilt kanserlerine yakalandığı bilinmektedir. Yazın uzun mühlet güneşlenmek, riski artıran bir faktördür. Esirgeyici güneş kremleri yararlı, fakat yapılan çalışmalar bunu kullanan kimselerin daha uzun müddet güneşlendiğini ve riske maruz kaldığını göstermiştir. Dikkatli olmak gerekir. Yapay bronzlaştırıcı solaryumlar da tıpkı sistemle çalıştığından önerilmez. Nükleer atıklar üzere iyonize edici ışınımun kansere niye olduğunu herkes bilmektedir. Yüksek tansiyonlu elektrik sınırları, cep telefonları üzere iyonize edici olmayan ışınımun kanser riski oluşturup oluşturmadığı ise tartışmalı. Yapılan bir çalışmada trafo üzere yüksek elektrik çizgisi yakınında yaşayan çocuklarda kan kanseri riski iki kat artmıştır. Bu oranda bir elektriksel akım ölçüsü yaşadığımız yerlerde pek görülen bir durum olmadığından huzursuz olmaya gerek yok. Cep telefonları ile şu ana kadar yapılan çalışmalar bunun kanseri artırdığına dair bir bilgi sunmamıştır. Lakin bunların beşerler tarafınca kullanımları yeni. Sonuçlar ileride ne gösterir nazaranceğiz. Görüldüğü üzere kanserden korunmak için tek tek şahıslar kadar toplum olarak da yanlışsız davranış biçimleri geliştirmeye gerek var. Bunu sağlamak kolay değil. Evvel inanmalı, daha sonra gerçek ömür siyasetleri oluşturmalıyız.